Restauratie Grafkelder voltooid

2023-09

Na een periode van onderzoek, rekenwerk en aanbesteding is er vanaf maart intensief gewerkt aan de restauratie van de Grafkelder. In september is de restauratie voltooid. De Grafkelder ziet er nu weer op en top uit.

 

Zoals we al in eerdere nieuwsbrieven schreven, heeft de Grafkelder in de jaren zeventig van de vorige eeuw grote schade opgelopen en was er na vele jaren ook een ingrijpende restauratie nodig. Begin 2021 kreeg de Grafkelder inclusief de zuilen van de poort de status Rijkmonument toegekend. De bijbehorende restauratiesubsidie is echter voor een ingrijpende restauratie als deze onvoldoende. Hiervoor moest Eyckenstein dus zelf aanvullende financiers zien te vinden.

 

En dat is gelukt. Voor alle bijdragen die wij mochten ontvangen, danken wij van harte:

  • Provincie Utrecht
  • Prins Bernhard Cultuurfonds
  • K.F. Hein Fonds
  • Dinamo Fonds
  • Ieder die via de Stichting Vrienden van Eyckenstein heeft gedoneerd

 

Wat voor werk is er allemaal uitgevoerd?

Toegangspoort

Onder (en tussen) de zuilen van de poort is een stevig fundament gebouwd, zodat de zuilen niet meer scheef zullen zakken. Gaten in het pleisterwerk van de zuilen hersteld. Tussen de zuilen ligt een zogenaamde rollaag van stenen, een soort drempel. Deze is gerestaureerd en waar nodig aangevuld. Het smeedijzeren hek tussen de zuilen is geheel opgeknapt en van een nieuwe zwarte verflaag voorzien.

Toegangspoort met op de achtergrond de Grafkelder.

 

Gracht

De gracht om de Grafkelder heen bleek niet helemaal rond te zijn. Aan de achterzijde lag deze te dicht bij de Grafkelder, waardoor een hoek van de Grafkelder bloot was komen te liggen. Met het vrijgekomen zand uit de iets verplaatste gracht is deze hoek weer bedekt.

De gracht is uitgediept en met het zand is de Grafkelder, die deels bloot lag, weer helemaal bedekt.

 

Ingang en Gotische boog

Langs de ingang staan links en rechts oplopende muren, die deels in verval waren geraakt. Ontbrekende of beschadigde stenen zijn opnieuw ingemetseld. Grote brokstukken van de Gotische boog boven de ingang lagen in het rond. Alleen van een oude foto weten we hoe hij er uitgezien heeft. De Gotische boog is volledig nieuw opgemetseld en gepleisterd. Waar dat mogelijk was, zijn de oude materialen opnieuw gebruikt.

Restauratie van de ingang van de Grafkelder.

 

Deur en tralies

Het smeedijzeren traliehek is door de smid weer helemaal netjes recht gesmeed. Het traliewerk in de Gotische boog was verdwenen en is van de foto nagemaakt.

Nieuwe deur en Gotische boog en hersteld traliewerk.

 

Grafzerken

Ten slotte de binnenkant van de Grafkelder zelf. Alle beschadigde grafzerken zijn door de steenhouwer hersteld (zie: Restauratie van de grafzerken door steenhouwer Mattias Boon). Van twaalf grafzerken konden de brokstukken weer aan elkaar worden gelijmd. Bij veel ervan moesten ontbrekende hoeken worden bijgemaakt en van nieuwe inscripties worden voorzien. Een dertiende zerk was zodanig verbrijzeld dat hij moest worden nagemaakt. Voor beenderen waarvan niet bekend is bij welke namen zij horen, zijn er twee nieuwe grafzerken gemaakt met het opschrift: “RESTANTEN BIJGEZET TIJDENS RESTAURATIE 2023”. Deze grafzerken zijn voor twee nog niet gebruikte nissen geplaatst.

Het pleisterwerk tegen het gewelfde plafond, rond overlopend in de muren, is bij de oorspronkelijke bouw vermengd met tras (gebroken en fijngemalen tufsteen, van vulkanische oorsprong). Tras wordt toegepast als toevoeging aan mortel en beton, waarvan het de verwerkbaarheid verbetert. Ook bij de restauratie is dit weer gebruikt voor het voegen van de teruggezette grafzerken.

Bij het herstellen, aanvullen, namaken en terugplaatsen van de grafzerken is dankbaar gebruik gemaakt van de tekeningen met alle teksten die R.W. baron van Boetzelaer (1918-2021) in de jaren zeventig van alle grafzerken gemaakt heeft.

Gerestaureerde grafzerken worden weer teruggeplaatst en afgevoegd

 

Onze complimenten gaan uit naar allen die met grote vakkundigheid aan de restauratie meegewerkt hebben: de medewerkers van Hulshof Bouw & Restauratie BV, Boon Restauratie (steenhouwer); Smederij Waaijenberg en De Steunbeer BV restauratiearchitecten.

 

Zie ook eerdere artikelen over de Grafkelder:

 

Geplaatst in Nieuws