Interview Marijn Nugteren van Bosgroep Midden Nederland
2024-03
Al tientallen jaren werkt Eyckenstein samen met de Bosgroep Midden Nederland. Sinds anderhalf jaar vertegenwoordigt Marijn Nugteren de Bosgroep op Eyckenstein. Wie is Marijn Nugteren en wat doet de Bosgroep?
Bosgroep Midden Nederland is een coöperatie (samenwerkingsverband) van bos- en natuurterreineigenaren, waaronder landgoedeigenaren. Via de coöperatie kunnen bijvoorbeeld subsidies en beheeractiviteiten van de leden centraal georganiseerd worden, waardoor de kosten van die activiteiten gedrukt kunnen worden. Naast Midden Nederland zijn er nog twee andere Bosgroepen in Nederland; Bosgroep Noord-Oost Nederland en Bosgroep Zuid Nederland. De Unie van Bosgroepen is de overkoepelende organisatie.
We vroegen Marijn Nugteren wat zijn rol is
Nugteren (31 jaar): “Ik werk bij de Bosgroep en ik ben Beheerassistent. Dat houdt in dat ik voornamelijk het buitenwerk doe van de Bosgroep, dus het blessen van bomen voor dunningen, maar ook boomveiligheidscontroles, inventarisaties, flora en fauna gedragscodeonderzoeken. Eigenlijk van alles, vooral het buitenwerk. Ik heb de MBO Bos- en natuurbeheer in Velp gedaan. Bosbeheer is wel mijn favoriet, maar daarnaast heb ik ook bij het Utrechts Landschap de opleiding gedaan, dus ik heb ook heel veel van vegetatie en heide meegekregen.”
Andere belangrijke functies binnen de Bosgroep waar de Bosgroep-leden mee te maken kunnen krijgen, zijn de Ecologen en de (Regio) Beheerder. De ecologen doen ecologische onderzoeken op de terreinen van de leden. En de beheerder doet het ledencontact en veelal het zakelijke deel: de verkoop en de aannemersselectie, de bestekken en begrotingen en dat soort zaken. Ook zijn er nog Projectmedewerkers, die meer inrichtingsprojecten doen, zoals natuurontwikkeling. Zij hebben bijvoorbeeld het natuurontwikkelingsproject bij het Boetzelaersveld op Eyckenstein gedaan. Nugteren vat de rol van de Bosgroepen samen: “Bosgroepen zijn dus voornamelijk een beheer- en adviesorganisatie en wij ontzorgen landgoederen in het grootschalige beheer.”
Hoe zijn de Bosgroepen ontstaan?
Nugteren: “De Bosgroep is nu al 30 of 35 jaar. Er waren toen een aantal landgoederen die wilden wat meer samen gaan werken om zo goedkoper beheer uit te kunnen voeren en meer in een soort cyclus. En zo vormden ze een coöperatie. Er kwamen steeds meer landgoederen bij en zo is de coöperatie uitgegroeid tot een landelijke organisatie. Eerst startte het steeds in regiootjes en die regio’s werden steeds groter en gingen zich samenvoegen. Je hebt nu dus Bosgroep Noord-Oost, Bosgroep Midden en Bosgroep Zuid.” Volgens Nugteren is Landgoed Eyckenstein één van de eerste Bosgroep-leden in provincie Utrecht.
Wie zijn de leden van de Bosgroep?
“Vooral landgoederen. Daar is het ook mee begonnen. En nu hebben we ook heel veel gemeentes en andere terrein beherende organisaties, die lid van ons zijn. Daarnaast doen we ook heel veel provinciale projecten, vooral natuurontwikkelingsprojecten, die door de provincie gesubsidieerd worden.” Zelfs de grote organisaties zoals het Utrechts Landschap zijn lid van de Bosgroep. Zijn doen hun dunningen weliswaar helemaal zelf, maar voor grote natuurontwikkelings- of inrichtingsprojecten schakelen ze de Bosgroep in.
Houtdunningsproject op Eyckenstein
Op Landgoed Eyckenstein heeft er net een uitgebreide houtdunning plaatsgevonden. Hoe komt zo’n project tot stand? Nugteren: “Over het algemeen is het zo dat wij weten dat er bijvoorbeeld weer een cyclus aan komt bij de leden, omdat we zes jaar ervoor ergens gedund hebben. En dan stellen wij voor om weer eens een afspraak te maken om te kijken of het weer nodig is om te dunnen. Tijdens een gezamenlijke ronde op het landgoed kom je er dan achter of het wel of niet nodig is. Soms komen de leden ook gewoon zelf naar ons toe, bijvoorbeeld met de vraag: ‘Hoe zit het eigenlijk met boomveiligheidscontroles?’ Dan kunnen we daar ook advies over geven en dan eventueel ook zo’n boomveiligheidscontrole uitvoeren”
Na de ronde over het landgoed maakt Nugteren een verslagje van wat er is afgesproken. Als de eigenaar akkoord gaat, kan het voorbereidende werk in het veld beginnen. “Dat doen we door middel van blessen, dus een markering op de boom maken. En zo gaan we de vakken door en per vak kan er verschil zijn hoe je kijkt naar welke bomen weg gaan. Bij het ene vak is het een toekomstdunning, zoals dat heet. Dan zoek je een mooie boom, die voor de toekomst of bijvoorbeeld voor houtproductie mooi recht en lang is. Of je zoekt juist in een wat ouder vak stukken waar de verjonging er mooi bij staat. Dan haal je daar een aantal grote bomen weg, zodat de jonge generatie er weer bij komt. Dus per vak kijk je wat de maatregel moet zijn. Ook heb ik nog een flora- en fauna-inventarisatie gedaan en linten opgehangen rond de stukken die ze moeten mijden, omdat daar bijvoorbeeld een beschermd nest zit.”
Maar ook aan de verkoop van het hout moet al gedacht worden: “Tegelijkertijd meten we voor een schatting hoeveel hout er uit de dunning komt. En dan vervolgens hebben we een blesstaat, waar dan het eindtotaal kuubs in staat. Daarmee gaan we een geschikte aannemer zoeken.”
Uitvoering van de dunning
En als er een geschikte aannemer geselecteerd is, gaat het echte werk beginnen. De aannemer wordt daar goed in begeleid, zodat er geen misverstanden kunnen ontstaan. Nugteren: “Wij zijn er altijd bij de opstart bij, zodat we de kwaliteit kunnen waarborgen. En dan lopen we ook een ronde met de aannemer, van: Hier moet je op letten. En we houden ook toezicht op het werk, of ze naleven wat we afgesproken hebben.”
Ondertussen is de dunning afgerond en liggen er grote stapels boomstammen langs verschillende grote wegen op het landgoed, klaar om te worden opgehaald. Nugteren: “Dan gaan we met de koper de meting doen, zodat het transparant is naar elkaar toe. En dan wordt de eindmeting gedaan, wat zegt hoeveel kuub hout er uit het bos gekomen is. Dan is het hout van de koper en dan ligt ook de verantwoordelijkheid verder bij de koper. En die zorgt dat het hout opgehaald wordt door een vrachtwagen naar de zagerij.”
Afronding van het project
“Het is ook de verantwoordelijkheid van de koper om vervolgens de paden weer netjes te maken. We doen sowieso altijd nog een opleverronde. En dat doen we ook met het lid erbij, vaak ook samen met de aannemer. In ieder geval is het belangrijk dat het lid erbij is, zodat we kunnen toetsen: Zijn jullie oké met hoe het achtergelaten is.” De diepe sporen zoals op de foto hierboven zullen dus ook weer geëffend worden, zodat alles er weer netjes bij ligt.
Wij danken Marijn Nugteren voor de goede projectvoorbereiding en -begeleiding die hij geleverd heeft.
Zie voor meer over de Bosgroep Midden Nederland: bosgroepen.nl/bosgroep-midden-nederland/.