Gevolgen van het nieuwe belastingstelsel 2023
2022-12
Belastingplan 2023: “belasting op arbeid en vermogen meer in balans.” Of toch niet?
Het kabinet-Rutte IV heeft in september het pakket Belastingplan 2023 aangeboden aan de Tweede Kamer. Daarin streeft het kabinet naar een rechtvaardiger verdeling tussen arbeid en vermogen. Een mooi streven natuurlijk, maar voor landgoederen heeft dat grote ongewenste gevolgen.
Vanwege het belang van Natuur en Cultureel erfgoed vallen veel buitenplaatsen en landgoederen onder de Natuurschoonwet (NSW). Daarmee is de grond vrijgesteld van belastingbox 3 (spaartegoeden en andere bezittingen) en hoeft er bij vererving geen erfbelasting betaald te worden als het landgoed is opengesteld. Natuurgebieden genereren van zichzelf geen opbrengsten, terwijl het veilig in stand houden ervan wel veel inzet van de beheerder vraagt. Op de buitenplaatsen en landgoederen staan meestal ook gebouwen. Huur van deze gebouwen is een cruciale inkomstenbron om het NSW-gebied te kunnen onderhouden en het daarmee (veilig) open te kunnen blijven stellen voor recreanten en bezoekers.
Gebouwen onder NSW
Nu treedt er in 2023 een tijdelijk belastingstelsel in werking (zie de Rijksoverheid), met een aanpassing in Box 3. In de voorgestelde aanpassing worden spaarders (naar ons idee terecht) ontzien en wordt er voor een aandelenportefeuille voor de komende paar jaar uitgegaan van een fictief rendement van 6,17%, waarover 32% belasting betaald moet worden. De staffels (trapsgewijze opbouw van het belastingpercentage) zijn uit Box 3 verwijderd, waardoor er direct uitgegaan wordt van het hoge percentage.
Het probleem in de voorgestelde aanpassing is dat onder NSW gerangschikte gebouwen gelijk belast zullen gaan worden als een aandelenportefeuille. Onder NSW gerangschikte gebouwen kunnen vanwege hun aard en belang voor natuur en cultureel erfgoed nooit het beoogde rendement behalen. Daarnaast zijn eventuele opbrengsten hoognodig voor het in stand houden van natuur en cultureel erfgoed waar iedereen van geniet. Een groot gemeenschapsbelang dus.
Gelijke behandeling
Bedenk hierbij dat de Provinciale Landschappen en bijvoorbeeld Natuurmonumenten met als doel de instandhouding van natuur en cultureel erfgoed geen belasting over hun gebouwen betalen. De opbrengsten van gebouwen worden hier geheel ingezet voor de natuur en cultureel erfgoed. Waarom zouden buitenplaatsen en landgoederen onder NSW met dezelfde doelstellingen anders behandeld moeten worden?
Ernstige zorgen
Wij maken ons ernstige zorgen over de gevolgen van dit nieuwe belastingstelsel. In veel gevallen heeft het bijna een verdubbeling van de netto te betalen belasting in 2023 tot gevolg en in daarop volgende jaren nog meer! Voor veel landgoederen was het al moeilijk om het hoofd boven water te houden. We vrezen dat dit nieuwe belastingstelsel voor sommige landgoederen de genadeslag zal betekenen, met mogelijke faillissementen als gevolg. Veel landgoederen en daarop gelegen historische gebouwen zullen ten prooi vallen aan projectontwikkelaars, met hele andere bedoelingen dan de huidige landgoedeigenaren. U kunt zich daar vast wel iets bij voorstellen. De vraag is of we daar met ons allen wel op zitten te wachten.
Oproep
Otto van Boetzelaer, beheerder van het familielandgoed Eyckenstein, zet zich in om het belang van de Nederlandse buitenplaatsen en landgoederen te behartigen. Hij overlegt hierover met verschillende landelijke organisaties, maar heeft daarbij ook de steun van andere eigenaren nodig.
We doen daarom een dringende oproep aan eigenaren van buitenplaatsen en landgoederen om gezamenlijk hun stem in Den Haag te laten horen. En eveneens een dringende oproep aan het kabinet om landgoederen in het nieuwe belastingstelsel te ontzien.