Nachtvlindertelling langs de bosrand

2024-09

In augustus hield het IVN met enkele IVN-cursisten een nachtvlindertelling op het landgoed. Met laken en LED-emmers werden de nachtvlinders gelokt.

 

Rob Timmer en Kees Greidanus leidden de telling namens het IVN. Op een strategische plek op de grens van bos en open gebied spanden ze een laken, dat met speciale LED-verlichting werd beschenen met een kleur die veel nachtvlindersoorten aantrekt. Bij het geleidelijk invallen van de duisternis leken er nog weinig nachtvlinders op af te komen. Maar naarmate de nacht vorderde, kwamen er steeds meer nachtvlinders opdagen. Ook veel andere soorten insecten trouwens. De omstandigheden waren deze avond behoorlijk goed. Drie voorwaarden zijn daarbij belangrijk: een lekkere temperatuur, windstilte en bewolking. Alleen aan die laatste voorwaarde werd niet voldaan, het was een heldere nacht.

 

LED-emmers

Behalve het laken stonden er nog twee zogenaamde LED-emmers: emmers met erbovenop een grote trechter en daarboven eveneens LED-lampen. Veel nachtvlinders die op die lamp afkwamen, vielen via de trechter in de emmer. Daarbinnen zaten twee eier-trays, waarop de vlinders mochten wachten op hun registratie en de uiteindelijke bevrijding. Eén LED-emmer stond eveneens langs het open gebied en de andere wat meer in het bos, waarmee de gevonden soorten hopelijk nog konden worden vergroot.

 

Soortenherkenning

Dat beide heren van het IVN wel enige kennis van zaken hadden, werd snel duidelijk. Met groot gemak wisten ze de meeste soorten nachtvlinders zo uit het hoofd te benoemen. Kees Greidanus maakte van elke waarneming een prachtige foto om daarmee thuis de definitieve determinatie uit te voeren. De deelnemers moesten wel goed op hun hoede zijn, want tijdens hun intensieve getuur naar de voorkant van het laken bleken er ook nog wel eens interessante soorten juist aan de achterkant te zitten.

 

Aantallen

Bij de definitieve determinatie en telling kon een aantal van 34 soorten nachtvlinders worden vastgesteld. In juni hadden ze al eens een proeftelling op dezelfde locatie gedaan. Toen telden ze 43 soorten, meer dan deze avond dus. Daarbij speelt mee dat het in juni wel bewolkt was en ook dat er in juni gewoon meer soorten zijn, vooral micro’s (de kleine soorten). Maar met juni en augustus bij elkaar opgeteld, de drie dubbeltellingen ervan afgetrokken, komt het aantal al op 74 soorten. Een mooi resultaat!

De waargenomen aantallen zijn nog maar een schijntje van de werkelijk voorkomende aantallen. Door het jaar heen zijn er steeds weer andere soorten actief. Bovendien worden ze niet allemaal door dit LED-licht aangetrokken. En daarbij moeten de nachtvlinders ook maar net deze avond hierlangs vliegen. De lijst met alle waargenomen soorten nachtvlinders kunt u bekijken via: Nachtvlindertelling.

Het leuke van zo’n avond in de natuur is dat de deelnemers wel komen om nachtvlinders te tellen, maar dat er ondertussen ook andere interessante dieren te zien en te horen zijn. Zo vlogen er deze avond vleermuizen rond en waren er in juni nachtzwaluwen te horen.

 

Weetjes

• Wist u dat er in Nederland meer dan 2.400 soorten nachtvlinders voorkomen? En in Europa zelfs 10.000 soorten!
• Waarom vliegen nachtvlinders vaak rondjes om een lamp? Wetenschappers vermoeden dat ze licht als ‘boven’ beschouwen en donker als ‘onder’. Ze zijn bij een lamp dus hun oriëntatie kwijt en denken, met hun rug naar het licht, horizontaal te vliegen.