Studiedag over historische moestuinen op Eyckenstein
2018-09
Nog midden in de zomer vond op 24 augustus een studiedag over historische moestuinen plaats op Eyckenstein. De studiedag ‘Naar een nieuw elan voor historische moestuinen’ op initiatief van stichting Kastelen, Buitenplaatsen en Landgoederen (sKBL) en de Nederlandse Tuinenstichting (NTs) was bedoeld om de betrokkenen met ideeën te voeden om verder te gaan of een oude tuin nieuw leven in te blazen.
De locatie voor de studiedag was wel een logische; Eyckenstein heeft zelf een historisch moestuin en Otto van Boetzelaer is zeer betrokken bij sKBL, als voorzitter van de Vriendenraad, en natuurlijk ook bij andere buitenplaats / landgoed gerelateerde organisaties.
In het koetshuis was een boeiend programma voor de 130 deelnemers te beluisteren. Otto van Boetzelaer heette natuurlijk alle gasten welkom op het landgoed. Onze ‘eigen’ Luuk Schouten vertelde over zijn succesvolle samenwerking met en op Landgoed Eyckenstein en over de keuzes die hij maakt om als biologisch tuinder rendabel te zijn. Deze keuzes zijn niet altijd historisch verantwoord, maar zijn wel nodig om een inkomen te generen. Eigenaar en pachter werken hierbij in goed overleg samen.
Verschillende sprekers gaven hun visie op het gebruik van een oude moestuin.
Bij Natuurmonumenten is op Landgoed Hackfort bij Vorden een moestuin in gebruik. Maarten Vos is daar o.a. tuinbaas van de moestuin. De moestuin levert hier vooral producten aan het restaurant wat naast de tuin ligt en heeft ook een voorlichtende functie voor bezoekers van het landgoed. Hierbij ging de presentatie over de indeling van en gewassen in de tuin zodat vrijwilligers goed uit de voeten kunnen, werkwijzen en uitleg mogelijkheden voor bezoekers.
Thea Dengerink, onderzoeker en interim tuinbaas op Landgoed Zuylestein te Leersum, presenteerde het resultaat van het historisch onderzoek en de werkwijze om de moestuin uit 17e eeuw in ere te herstellen en succesvol in gebruik te nemen. Op Zuylestein wordt gewerkt en geëxperimenteerd met 17de en 21ste eeuwse methodieken en gereedschappen. Een proces waarbij ze samenwerken met de Universiteit Wageningen.
Bezoekers van de studiedag bij het landhuis Eyckenstein
Moestuincoach, Taco IJzerman, begeleidt historische moestuinen naar een nieuwe toekomst op basis van de historie. Zijn verhaal was er een met veel ervaringen op verschillende plekken. Wat werkt wel en wat kun je beter laten. De uitspraak: Op een historische moestuin moet het mooi zijn: “Om de schoonheid en den nutte“, sprak zeker tot de verbeelding.
Op Leyduin in Heemstede is de historische moestuin, een hedendaagse collectieve zelfoogsttuin, weer een hele andere insteek. Marga Verheije vertelde over de tuin als sociaal collectief en het reilen en zeilen binnen de gemeenschap.
Laatste spreker deze dag was Wim Hoogendam, tuinbaas op de Dekema State in Jelsum (Fr). Ten eerste is Wim een ware kunstenaar met het leiden van de fruitbomen in prachtige vormen langs de tuinmuren. Gaat dat zien! Zijn presentatie ging daar niet over, maar over het werken met vrijwilligers, hoe je daarmee omgaat, het werk verdeelt en hoe je iedereen tot bloei laat komen in zijn of haar vrijwilligerswerk zonder dat het ten koste gaat van het werk dat gedaan moet worden.
Gemene deler was wel dat historische moestuinen absoluut iets toevoegen aan hun omgeving en een bestaan hebben in de 21ste eeuw, maar zonder vrijwilligers niet kunnen draaien.
Alle presentaties leverden veel nieuwe ideeën en inspiratie op bij de aanwezigen. Dit was echt een dag om van elkaar te leren. Uiteraard was een bezoek aan de moestuin en een wandeling door het park van Eyckenstein onderdeel van de dag.
Het volledige verslag van deze studie staat op de website van sKBL.