Hoe heeft het landgoed de uitzonderlijke weersomstandigheden doorstaan?
2018-03
Afgelopen winter heeft ons land meerdere keren met weersomstandigheden te maken gehad die voor onze land niet alledaags zijn. In december viel er in een paar dagen tijd meer dan twintig cm sneeuw. En in januari raasde er twee keer een storm over ons land, waarvan de hevigste op 18 januari. Hoe hebben de bossen van Eyckenstein deze natuurkrachten doorstaan?
We schreven al over het sprookjesachtige effect van de langdurige sneeuwval. Maar dit had wel z’n keerzijde: honderden takken van vooral douglasbomen en takken en boomtoppen van grove dennen konden de plotselinge zware last niet houden en zijn afgebroken. Lex van Boetzelaer was tijdens de hevigste sneeuwval in het bos om mooie foto’s te maken, maar besefte al snel dat dit best gevaarlijk was: “Toen ik in het bos liep, hoorde ik aan alle kanten grote takken afknappen, soms meerdere per minuut. Ik ben toen voor mijn veiligheid toch maar naar huis gegaan.” Douglas verlies van nature regelmatig takken, maar dat proces kwam nu in een enorme stroomversnelling. Veel van de takken en boomtoppen kwamen op of langs paden terecht en versperden geheel of deels de doorgang.
Twee stormen in januari: 3 januari en de zwaarste op 18 januari met windstoten van meer dan 120 kilometer per uur. We vreesden het ergste voor de vele oude laanbomen op het landgoed. Een geluk is echter dat de loofbomen in de winter zonder bladeren staan, waardoor ze veel minder wind vangen. Maar bij het naaldhout zorgden de stormen voor veel omgewaaide bomen en afgebroken boomtoppen. Dit was vooral te zien in de omgeving waar veel hout gedund was. Naaldbomen naast opengevallen plekken stonden nu volop in de wind, wat voor sommige bomen te veel was.
Het meest betreuren we de grote oude beuk langs de Oude Gezichtslaan, die met wortel en al omgewaaid is. De beuk stond volop in beeld vanaf Eyckenstein gezien, langs de oude zichtlaan die ooit bij aanleg zicht op de kerktoren in Zeist bood. Deze beuk en een berk stonden langs de slootkant, waardoor hun wortelstelsels te weinig weerstand tegen de westelijke storm konden bieden.
Onderstaande beelden tonen de gevolgen van de sneeuw en de twee stormen.
Sneeuw begin december, storm 3 januari, storm 18 januari
Top van een grove den, zoals vele andere afgebroken door de zware sneeuwvracht.
Enkele van de honderden grote takken van douglasbomen die de sneeuw evenmin konden houden.
Langs de open vlakte had deze fijnspar bijna geen schijn van kans. Storm 3 januari.
Storm 18 januari velde beeldbepalende beuk langs de Oude Gezichtslaan
Hier versperren enkele omgewaaide fijnsparren het pad.
Bodemlagen
Een omgewaaide boom geeft ons de gelegenheid om een kijkje in de bodem te nemen. Op de foto zijn duidelijk verschillende bodemlagen, de horizonten, te herkennen. Onze Noord-Europese zandgronden onder de bossen worden getypeerd als podzol-gronden, met schematisch een:
– A-horizont: donkere laag met afgestorven plantmateriaal dat door bodemleven als humus in de grond is gebracht.
– E-horizont: askleurige uitspoelingslaag, waar ijzer- en aluminiumverbindingen zijn uitgespoeld.
– B-horizont: donkerkleurige inspoelingslaag, waar de ijzer- en aluminiumverbindingen in zijn neergeslagen.
– C-horizont: oorspronkelijk zandlaag, die niet door bovenstaand proces is beïnvloed.
De dikte en de ‘rijping’ van de horizonten kan per gebied verschillen, afhankelijk van factoren als klimaat, grondwater en ouderdom.
