Beginblad

• Adriaan  Hendrik  Eyck  (tijdelijk  Johan  Sebastiaan  van  Naamen)
• mr.  Maurits  Jacob  Eyck  van  Zuylichem
• Frans  Nicolaas  Marius  Eyck  van  Zuylichem

In  de  familie  Eyck  komt  veel  kunstzinnigheid  voor.  Er  werd  vooral  veel  geschilderd.  Doordat  ook  het  huis  enkele  malen  is  geschilderd,  weten  we  nu  hoe  het  er  in  die  tijd  uitzag.  Ook  bij  enkele  in  onze  tijd  levende  nakomelingen  is  die  kunstzinnigheid  nog  steeds  terug  te  vinden.  Over  de  stamboom  van  het  geslacht  Eyck  kunt  u  lezen  op  de  webstede  van  Wazamar.

Adriaan  Hendrik  Eyck  kocht  Eyckenstein  op  18  oktober  1777.  Zo  kwam  het  huis  in  het  bezit  van  deze  Utrechtse  familie.

Adriaan  Hendrik  Eyck  is  in  1764  in  Vlissingen  met  zijn  nicht  Adriane  Maria  Lammens  (1740  -  1786)  getrouwd.  Zij  behoorde  tot  een  burgemeestersgeslacht  uit  Vlissingen,  maar  is  geboren  in  Batavia.  Haar  ouders  waren  Pieter  Willem  Lammens  (1711)  en  Alette  Helena  Oostwald.  Pieter  Willem  voer  in  1736  als  buitengewoon  Raad  van  Justitie  met  de  VOC  naar  Batavia.  Zijn  zusters  Maria  Wilhelmina  (1709)  en  Johanna  Susanna  (1713)  voeren  als  betalende  passagiers  met  hem  mee  om  hem  te  vergezellen.  Deze  twee  zusters  hebben  onderweg  een  uniek  dagboek  bijgehouden,  dat  door  vererving  in  onze  dagen  bij  nazaten  van  de  familie  Eyck  terecht  gekomen  is.  In  2002  is  dit  interessante  dagboek  (samen  met  een  ander  dagboek  van  een  VOC-reis)  verschenen  in  het  boek  "Op  reis  met  de  VOC".

Adriaan  Hendrik  Eyck  was  sinds  1756  lid  van  de  vroedschap  (=stedelijke  regering)  van  Utrecht.  In  1784  sloten  veel  leden  van  de  vroedschap,  onder  andere  Adriaan  Hendrik  Eyck,  zich  aan  bij  de  patriotten.

Uit  deze  patriotse  vroedschap  ontstond  de  zogenaamde  Pretense  Raad  uit  de  jaren  1786-1787.  Voorzitter  van  deze  Pretense  Raad  en  eerste  burgemeester  van  Utrecht  gedurende  de  jaren  1786-1787  was  Adriaan  Hendrik  Eyck.

Daar  de  in  1748  opgerichte  patriotse  burgerkorpsen,  die  goed  gewapend  en  geoefend  waren,  een  bedreiging  vormden  voor  stadhouder  Willem  V,  week  deze  uit  naar  Gelderland  en  riep  hij  in  1787  de  hulp  in  van  zijn  zwager,  de  Pruisische  koning  Frederik  Willem  II.  Deze  zond  in  1787  een  sterk  leger.

De  patriotten  waren  hier  niet  tegen  opgewassen  en  velen  van  hen  moesten  vluchten  naar  onder  andere  de  Zuidelijke  Nederlanden  en  Frankrijk.  Ook  Adriaan  Hendrik  Eyck  vluchtte  en  wel  naar  Frankrijk.  Een  en  ander  betekende  dat  eind  september  1787  de  Pretense  Raad  weg  was.  Eén  maand  later  namen  de  Orangistische  regenten  de  plaats  in  van  de  Pretense  Raad  en  was  het  gedaan  met  de  democratie  in  de  stad  Utrecht.  Adriaan  Hendrik  Eyck  liet  in  Frankrijk  pamfletten  drukken  en  liet  ze  onder  meer  in  Utrecht  en  Maartensdijk  ophangen.  In  deze  pamfletten  adviseerde  hij  de  bevolking  niet  in  te  gaan  op  voorstellen  van  het  Orangistische  regentenbestuur  om  bezittingen  van  gevluchte  patriotten  te  kopen.

Dit  had  tot  gevolg  dat  er  in  1787  een  proces  tegen  Adriaan  Hendrik  Eyck  werd  gevoerd,  waarbij,  op  grond  van  toenmalige  verordeningen,  al  zijn  bezittingen  na  de  komst  van  de  Pruisische  troepen  in  beslag  genomen  werden.  In  het  krantenartikel  hieronder  leest  u  over  een  vonnis  in  1790  waarin  de  bezittingen  van  onder  andere  zijn  zoon  M.J.  Eyck  in  beslag  genomen  werden  en  zij  gedurende  hun  leven  uit  de  stad  gebannen  werden.  Op  8  juni  1791  werd  Eyckenstein,  dat  toen  bewoond  werd  door  een  zuster  van  Adriaan  Hendrik  Eyck,  geplunderd  en  nog  binnen  hetzelfde  jaar  werd  het  totale  landgoed  Eyckenstein  geveild  en  verkocht  aan  Johannes  Sebastiaan  van  Naamen  (Heer  van  Scherpenzeel  en  muntmeester  in  Utrecht  tussen  1782-1797).  Hierdoor  moest  de  zuster  van  Adriaan  Hendrik  Eyck  in  1792  Eyckenstein  verlaten.  Toen  in  1795  de  Franse  revolutie  uitbrak  en  de  Franse  troepen  kwamen,  vluchtte  Willem  V  naar  Engeland  en  keerde  Adriaan  Hendrik  Eyck  naar  Utrecht  terug.  Deze  kreeg  door  middel  van  een  door  hem  ingediend  verzoek  zijn  bezittingen,  waaronder  het  landgoed  Eyckenstein,  terug.  Ook  kreeg  de  populaire  oud-burgemeester  uit  de  jaren  1786-1787  bij  de  gemeenteraadsverkiezingen  van  21  april  1795  het  hoogste  aantal  stemmen,  namelijk  1106.

Na  de  installatie  van  de  raad  der  gemeente  Utrecht  werd  hij  dan  ook  tot  Maire  (burgemeester)  gekozen.  In  die  functie  was  hij  voorzitter  van  de  raad  en  van  het  Comité  van  Algemeen  Welzijn.  Zowel  door  zijn  bevoegdheden  als  door  zijn  persoonlijke  prestige  was  Eyck  de  eerste  man  van  de  Domstad.

Op  18  september  1797  nam  Adriaan  Hendrik  Eyck  afscheid  als  burgemeester.  Zijn  leeftijd  was  voor  hem  reden  dit  ambt  neer  te  leggen.  Hij  was  bijna  72  jaar  en  zijn  gezondheid  liet  te  wensen  over.  Tot  1802  vervulde  hij  nog  de  functie  van  Maarschalk  van  Eemland,  maar  die  post  had  slechts  een  juridische  betekenis.

Op  18  Juli  1802  overleed  Adriaan  Hendrik  Eyck  in  Utrecht.

Na  het  overlijden  van  Adriaan  Hendrik  Eyck  werd  zijn  enige  zoon  mr.  Maurits  Jacob  Eyck  eigenaar  van  de  buitenplaats  Eyckenstein.  Hij  woonde  hier  met  zijn  familie  's  zomers  en  's  winters.  Dit  was  ongebruikelijk  in  die  tijd,  want  rijke  mensen  hadden  toen  meestal  twee  huizen:  één  voor  de  winter,  meestal  in  de  stad,  en  één  voor  in  de  zomer  op  het  platteland.  Maurits  Jacob  is  twee  keer  getrouwd  geweest.  Als  eerste  trouwde  hij  in  1797  met  Jacoba  Constantia  Clifford  (1774  -  1799).  Zij  hebben  één  zoon  gekregen:  Adiaan  Hendrik  Eyck  (1798  -  1808).  Na  het  overlijden  van  zijn  vrouw  trouwde  Maurits  Jacob  in  1802  met  Francina  Johanna  Burman  (1780  -  1843).  Ook  uit  dit  huwelijk  wordt  een  zoon  geboren:  Frans  Nicolaas  Marius  Eyck  (1806  -  1876).

Maurits  Jacob  Eyck  vervulde  na  1795  functies  op  provinciaal  niveau  en  werd  op  7  februari  1803  lid  van  het  Utrechtse  gemeentebestuur.  Tussen  1808  en  1811  was  hij  wethouder  van  de  stad  Utrecht.  Van  juli  1811  tot  19  juli  1847  was  hij  burgemeester  van  Maartensdijk.

In  1818  kocht  hij  de  Heerlijkheid  Zuylichem.  Een  heerlijkheid  is  een  bestuursgebied  waar  de  titel  'heer'  met  de  daarbij  behorende  rechten  aan  ontleend  mag  worden.  Zuylichem  ligt  in  het  westen  van  de  Bommelerwaart.  Hierna  heette  de  familie  voortaan  Eyck  van  Zuylichem.  Om  precies  te  zijn:  hij  noemde  zichzelf  Burggraaf  mr.  Maurits  Jacob  Eyck  van  Zuylichem,  hoewel  dat  geen  erkende  titel  is  geweest.  Hij  overleed  in  1853  op  Eyckenstein.  Op  80-jarige  leeftijd,  drie  jaar  voor  zijn  dood,  heeft  hij  nog  een  lang  lint  met  alle  gebouwen  van  Eyckenstein  getekend.

Frans  Nicolaas  Marius  Eyck  van  Zuylichem  (zie  foto),  zoon  van  mr.  Maurits  Jacob  Eyck,  volgde  hem  vanaf  19  juli  1847  op  als  burgemeester  van  Maartensdijk  en  bekleedde  dit  ambt  tot  5  oktober  1866.  Na  de  dood  van  zijn  vader  in  1853  werd  hij  eigenaar  van  het  landgoed  Eyckenstein.  Hij  was  burgemeester  van  Maartensdijk  en  watergraaf  van  het  waterschap  in  die  plaats.  Frans  Nicolaas  was  een  beroemde  bouwkundige,  die  over  middeleeuwse  bouwkunst  schreef.

In  1842  trouwde  Frans  Nicolaas  met  Anne  Brigitta  Story  van  Blokland  (1819  -  1879).  Samen  kregen  zij  vijf  kinderen:  Maurits  Adriaan  Frans  Eyck  (1873),  Willem  Gerard  Maurits  Eyck,  Heer  van  Zuylichem  (1846),  Mathia  Jacoba  Eyck  (1848),  Francina  Johanna  Eyck  (1853)  en  Nicolaas  Laurens  Burman  Eyck  (1853).  De  jongste  twee  waren  de  tweelingen.  Op  12  september  1855  kreeg  Nicolaas  Laurens  (op  tweejarige  leeftijd)  bij  koninklijk  besluit  toestemming  tot  het  voeren  van  de  naam  Burman,  afkomstig  van  zijn  grootmoeder  Francina  Johanna  Burman.  Hij  ging  vanaf  die  tijd  door  het  leven  als  Nicolaas  Laurens  Burman  Eyck  van  Zuylichem.

Frans  Nicolaas  Marius  Eyck  van  Zuylichem  heeft  de  Gezichtslaan  in  Bilthoven  van  2,5  kilometer  lengte  aan  laten  leggen,  als  oprijlaan  en  zichtlaan  naar  Eyckenstein.

Na  de  dood  van  Frans  Nicolaas  Marius  Eyck  van  Zuylichem  in  1876  op  Eyckenstein  ging  zijn  weduwe  het  landgoed  Eyckenstein  verkopen.  Daartoe  werd  het  landgoed  opgesplitst  in  kleine  kaveltjes,  die  stuk  voor  stuk  werden  geveild,  evenals  de  bomen  in  het  parkgedeelte.  Daarna  werd  het  geheel  ingezet.

Zie  ook  de  stamboom  van  de  familie  Eyck.

(Zie  verder  familie  Van  Boetzelaer)