Beginblad
Naam

Goudkleurige  naam  op  de  voorgevel  van  het  landhuis

 
Voorkomen
Op  de  voorgevel  van  het  landhuis,  onder  de  driehoek,  staat  met  grote  goudkleurige  letters  de  naam  EYCKENSTEIN  geschreven.  Uit  archiefstukken  blijkt  dat  de  naam  van  het  landhuis  in  het  verleden   op  verschillende  manieren  geschreven  is,  zoals:  "Eyckensteyn",   "Eikenstein",  "Eikensteyn",  "Eikesteyn"  en  "Eyckenstein"  (zoals  tegenwoordig  dus).  Dit  komt  doordat  de  schrijfwijzen  vroeger  niet   zo  vast  lagen  als  in  onze  tijd. 

De  eerste  tot  nu  toe  bekende  naamsvermelding  is  op  een  akte  voor  boedelscheiding  in  1721,  waar  het  "Yckensteyn"  genoemd  wordt.  Op  een  kaartje  van  het  Rijksarchief  van  omstreeks  1760  was  de  naam  "Eykesteyn".   Op  één  van  de  oude  afbeeldingen  die  nog  op  het   landhuis  aanwezig  zijn,  staat  het  geschreven  als  "Eyckenstein",  zoals  het  ook  nu  nog  op  de  gevel  staat  geschreven.
 
Oorsprong:  "Eycken-"
Aangezien  de  naam  al  bekend  was  voordat  de  familie  Eyck  hier  kwam  wonen,  is  het  duidelijk  dat  het  huis  niet  naar  de  familie  genoemd  is.  Wel  is  het  mogelijk   dat  de  familie  Eyck  het  overeenkomstig  hun  eigen  naam  is  gaan  spellen.  De  naamgeving  zal  eerder  te  maken  hebben  met  de  eiken  die  bij  het  huis  staan.  Deze  reuzen  zijn  namelijk  al  meer  dan  300  jaar  oud.

 

Eeuwenoude  eiken  bij  het  landhuis

 
Oorsprong:  "-stein"

"Stein"  is  een  veelvuldig  gebruikt  woord  als  tweede  lid  in  namen  van  grote  statige  huizen.

Vormen  als  "stein"  en  "steyn"  zijn  verwant  met  "steen".  Het  Oudnederlands  (901-1000)  kende  het  woord  "stein",  dat  hetzelfde  woord  als  het  huidige  "steen"  is.  In  het  Middelnederlands  kwamen  de  vormen  "stein"  en  "steen"  beide  voor.  In  de  negentiende  eeuw  kwam  ook  de  vorm  "steyn"  voor.

Het  Woordenboek  der  Nederlandsche  Taal  (WNT,  deel  XV,  1940)  vermeldt  bij  'steen'  naast  de  betekenis  'stofnaam'  ook  'een  bouwwerk  van  steen'.  Zoals  uit  het  WNT  blijkt,  kunnen  dit  verschillende  bouwwerken  zijn:

a)  Steenen  huis,  heerenhuis.
b)  Kasteel,  slot,  ook:  burcht.
c)  Kerker,  gevangenis.

Betekenis  a):  Oudtijds  vooral  in  Z.-Nederl.  (voorbeeldzin:  "In  de  XIVe  en  XVe  eeuwen  waren  te  Gent  een  aanzienlijk  getal  steenen  van  adellijke  of  patriciërs-familiën.")

(Met  dank  aan  de  Adviesdienst  van  Onze  Taal  voor  de  informatie  over  "-stein")

 

In  het  juli/augustus-nummer  in  2010  van  Onze  Taal  is  er  een  leuk  artikel  over  het  gebruik  van  het  achtervoegsel  "-stein"  verschenen,  dat  u  hier  kunt  lezen.